Ευρώπην

Ασό Βικιπαίδεια
Η Ευρώπη σον χάρτεν τη κόσμονος
Ασόν δορυφόρον : φωτογραφία τ' Ευρώπης

Η Ευρώπην εν ήπειρος. Λέγν' ατέν και γηρεόφορον ήπειρον. Γεωγραφικά εν κομμάτ' τ' ευρασιατικού τη μάζας, άμαν έχ' τ' ατεινές το ξεχωριστόν την ιστορίαν και την κουλτούραν και για τ' ατό λέγουν ατέν ήπειρον. Βρέχεται ασον Ατλαντικόν τον Ωκεανόν, το Μαύρον τη Θάλασσαν και το Μεσόγειον τη Θάλασσαν. Με την Ασίαν και την Αφρικήν εντάμαν σχηματίζνε τον «Παλαιόν Κόσμον».

Ετυμολογία[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

Τ' όνεμαν «Ευρώπη» εξέβεν α' σ' αρχαία τ' ελλενικά τα λέξεις «εὐρύς» και «ὤψ (ἡ)». Η σημασίαν τη λέξης εν: «γαρή π' ελέπ' μακρά». Σ' αρχαίον τ' ελλενικόν τη μυθολογίαν «Ευρώπη» έτον τ' όνεμαν τη κόρης εινός βασιλέα α΄ση Φοινικίαν.

Ας σ' αλλ' την μερέαν πα, αλλ' ετυμολόγοι λέγουν η λέξην «Ευρώπη» εχ' σημιτικόν ρίζαν κι επεκεί έντον ελλενικόν,[1] λ.χ. ασό ακκαδικόν τη γλώσσαν «erebu» (δύσα τ' ήλιονος).

Ανθρώπ'[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

Ο πληθυσμόν ατ'ς εν σα 742.452.000 νοματούς (σα 2013 τη χρονίαν) απαναφκά. 'Σ σο μέσον όρον ζούν' ακαικά 'ς σα 65 ανθρώπ/χλμ². Α' σ' ούλτ'ς περισσόν ζούνε 'ς σο δυτικόν, 'ς σο κεντρικόν και 'ς σο νότιον την Ευρώπην. 'Σ σ' ανατολικά γάλαι-γάλαι κι άλλο λίγ' ινέσκουνταν.

Καλατσίας[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

Τ' ευρωπαϊκά τα καλατσίας

'Σ σα 90 τοις εκατό τ' ανθρωπίων και ακόμαν περισσόν καλατσεύ'νε ινδοευρωπαϊκά καλατσίας. Τζιπ τρανόν έκτασην έχ'νε τα σλαβικά, τα γερμανικά και τα ρωμανικά τα καλατσίας. Άλλ' ινδοευρωπαϊκά καλατσίας είναι τ' ελλενικά, τ' αρναούτικά, τα βαλτικά ,τα κελτικά και η ρομανί.

Το δεύτερον ασ' ολτ'ς τρανόν γλωσσικόν φαμέλιαν εν τ' ουραλικά τα γλώσσας. Επίσημα καλατσίας απέσ' 'ς σ' ατά είν' τα φινλανδικά, τ' ούγγρικα και τ' εσθονικά. Εξόν ατεινών εν τα λαπωνικά.

Σ' ευρωπαϊκόν το κομμάτ' τη Τουρκίας καλατσεύ'νε τουρκικόν γλώσσα, τα τουρκικά.

Ινάνεμα[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

75 τοις εκατό τ' ανθρωπίων έν χριστιανάντ (ά' σ' ούλτ'ς περισσόν ρωμαιοκαθολικοί, προτεστάντ' κι ορθόδοξοι).

8 τοις εκατό είν' μουσουλμανάντ κι ευρίουνταν 'ς σο ευρωπαϊκόν τη Ρουσίαν (25.000.000), 'ς σο ευρωπαϊκόν τη Τουρκίαν (5.900.000), 'ς ση Βοσνίαν Ερζεγοβίνην (2.200.000) και 'ς σην Αλβανίαν (1.400.000 – 2.500.000). Έξον ατούν είν' μουσουλμάν ξενιτάντ' και οι απογόνατουν τη Γαλλίας (5.500.000), τη Γερμανίας (3.200.000), τ' Ηνωμενατί Βασιλειατί (1.500.000) και τ' Ιταλίας (1.000.000).

'Σ σο 1 τοις εκατό τ' ανθρωπίων αφ'κά είν' τ' έτερα τ' ινανέματα. 'ς σα 16 με 17 τοις εκατό ξάι 'κ ινανεύνε.

Κράτη και πολιτικόν διαίρεση[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

Βόρειον Ευρώπη[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

  1. Χερσαία τοπέα: Δανία, Φινλανδία
  2. Σκανδιναβικόν Χερσόνησος: Νορβηγία, Σουηδία.
  3. Νησιωτικά τοπέα: Ισλανδία

Δυτικόν Ευρώπη[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

  1. Χερσαία τοπέα: Γαλλία, Μονακόν
  2. Κάτω Χώρας: Ολλανδία, Βέλγιον, Λουξεμβούργον
  3. Νησιωτικα τοπέα: Ηνωμένον Βασίλεον (Τρανόν Βρετανία), Ιρλανδία

Κεντρικόν Ευρώπη[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

  1. Παραθαλάσσεα τοπέα: Γερμανία, Πολωνία
  2. Ηπειρωτικά τοπέα: Ελβετία, Λιχτενστάιν, Αυστρία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία,

Ανατολικόν Ευρώπη[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

  1. Παρα-βαλτικά τοπέα: Εσθονία, Λεττονία, Λιθουανία,
  2. Ηπειρωτικά τοπέα: Ρουσία (ευρωπαϊκόν)[2], Λευκορουσία
  3. Παρευξείνεια τοπέα: Αζερμπαϊτζάν[2], Αρμενία[3], Γρουζία[3], Μολδαβία, Ουκρανία

Νότιον Ευρώπη[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ιβηρικόν Χερσόνησος: Ισπανία, Πορτογαλία, Ανδόρρα.
  2. Ιταλικόν Χερσόνησος: Ιταλία, Βατικανόν, Άγιος Μαρίνος.
  3. Βαλκανικόν Χερσόνησος: Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα, Σερβία, Μαυροραχιν, Κροατία, Σλοβενία, Βοσνία και Ερζεγοβίνην, Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία (ευρωπαϊκόν)[2].
  4. Νησιωτικά τοπέα: Μάλτα, Κύπρος.

Γεωγραφία[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

Με την Ασίαν εντάμαν εφτάει τρανόν γεωγραφικόν σύνολον. Αέτσ' η Ευρώπην εν χερσόνησον τ' ευρασιατικού τ' ήπειρατι. Τα τζιπ τρανά τα ευρωπαϊκά τα χερσονησία είν' η Κόλα, το Σκανδιναβικόν, το Γιουτλανδικόν, το Ιβηρικόν, το Ιταλικόν και το Βαλκανικόν. Απέσ' σ' ουλ' τρανά τ' ευρωπαϊκά τα νησία ευρίουμεν τη Νόβαγια Ζεμλιά, τη Γην τη Φραγκίσκονος Ιωσήφ, τα Βρετανικά τα νησία, τα νησία τη Δανίας, την Ισλανδίαν, την Κορσικήν, τη Σαρδηνίαν, τη Σικελίαν, την Κύπρον και την Κρήτην.

Αναφοράντας[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]

  1. http://www.etymonline.com/index.php?search=europe σο σάιτ: etymonline.com, εύρον τη λέξην European (αγγλικά).
  2. 2,0 2,1 2,2 Ένα κομάτ ασήν έκτασην ατς ευρίεται σην Ασίαν.
  3. 3,0 3,1 Γεωγραφικά εν σην Ασίαν, άμαν λέγουμ' ατέναν ευρωπαϊκόν για την ιστορίαν και τον πολιτισμόν ατς.

Συνδέζμαι[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]


Κράτη τη Ευρώπης

Αζερμπαϊτζάν1 • Άι Μαρίνος • Αλβανία • Ανδόρρα • Αρμενία2 • Αυστρία • Βατικανό • Βέλγιον • Βοσνία και Ερζεγοβίνη • Βουλγαρία • Γαλλία • Γερμανία • Γρουζία1 • Δανία • Ελβετία • Ελλάδα • Εσθονία • Ηνωμένο Βασίλειο • Ιρλανδία • Ισλανδία • Ισπανία • Ιταλία • Κόσοβο • Κροατία • Κύπρος2 • Λεττονία • Λευκορουσία • Λιθουανία • Λιχτενστάιν • Λουξεμβούργο • Μάλτα • Μαυροβούνιον • Μολδαβία • Μονακό • Νορβηγία • Ολλανδία • Ουγγαρία • Ουκρανία • Πολωνία • Πορτογαλία • Ρουμανία • Ρουσία1 • Σερβία • Σκόπια • Σλοβακία • Σλοβενία • Σουηδία • Τουρκία1 • Τσεχία • Φινλανδία

Κτήσεις: Ακρωτήρι3 • Δεκέλεια3 • Νήσοι Φερόες • Γιβραλτάρ • Γκέρνσεϋ • Τζέρσεϋ • Νήσος Μαν

1. Ένα κομάτ ασήν έκτασην ατς ευρίεται σην Ασίαν.
2. Γεωγραφικά εν σην Ασίαν, άμαν λέγουμ' ατέναν ευρωπαϊκόν για την ιστορίαν και τον πολιτισμόν ατς.
3. Βρετανικόν έδαφος απέσς σο Κυπριακόν τη Δημοκρατίαν.