Διογένες ο Σινωπέας
Ο Διογένες ο Σινωπέας (Διογένης ὁ Σινωπεύς, 391 για 399 π.Χ. - 323 π.Χ.) έτον φιλόσοφος σο παλαιόν την Ελλάδαν. Εγεννέθεν σην Σινώπην τη Πόντονος, έζησεν σ' Αθήνας κι έτον μαθητής τ' Αντισθένε (κι αούτος πα έτον μαθητής τη Σωκράτε).
Ο κύων
[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]Ο Διογένες την κουλτούραν πα 'κ εθέλνεν. Εμάθηνεν φιλοσοφία τη χώρας τα παιδία με τ' ατά ντ' εποίκεν. Ολίγον εμάθηνενατα με λόγια και θεωρίας. Εθέλνεν την ελευθερίαν τ' ανθρωπίων και ξάι 'κ ελογαρίαζεν το έλεεν η κοινωνίαν.
Ο Διογένες έτον ο πρώτον ο άνθρωπον ντ' έλεεν για τον εαυτόν ατ' το έτον κοσμοπολίτες («κοσμοπολίτης»). 'Κ έλεεν ντο έτον πολίτες εινός πολιτείας μαναχόν. Τ' οσπίτνατ έτον ο δρόμον. Εκαικά κάθουντον αβαράς να ηλεάεται ούλην ημέραν. Με το γιασάεμαν ατό ντ' εποίνεν, ο κόσμον έλεενατον «κύων» (σκύλον). Ο Διογένες πα επαίρεν αβούτο το παρωνύμ' κι εποίκενατο τίτλον ατ'. Ασ' ατουπές εξέβεν τ' όνεμαν τη σχολής ατ', τη σχολής τη κυνικών κι αέτς εσήβεν σε πολλά οσημερνά λαλίας, άμον τ' εγγλέζκον το cynicism.
Άμον ντο είχανε ουλ κυνικοί, αέτς κι ο Διογένες είχεν έναν δαβρίν για το πορπάτεμαν, έναν μπόγον με το βιόν ατ' κι έναν σαχάν για να τρώει. Ούλ' ατά εσυμβολίζαν την βάσην τη κυνισμού: ελευθερία («αὐτάρκεια»), ανοιχτόν συντίσεμαν («παρρησία») και το κοσμοπολίτεμαν.
Πολλά λοέν ιστορίας
[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]Για το Διογένεν λέχκουνταν πολλά ιστορίας. Ολίγα ασ' ατά τα ιστορίας λέγουνε και τον Μεγαλέξανδρον.
Μίαν αείκον μεσελέν λέγει πως ο Μεγαλέξανδρος εθέλνεν να τιρτέβ' το Διογένεν κι αέτς εχαρεντέρισενατον έναν σαχάν με στούδαι. Στούδαι για τον κύων (το σκύλον). Πέρασαν τα ημέρας κι επήγεν κι ερώτησεν το Διογένεν αν το χαρεντερίδ έτον καλόν. Ο Διογένες είπεν: «Για κύων έτον πολλά καλόν, άμα για βασιλέα ξάι 'κ έτον καλόν».
Άλλον ιστορίαν πα λέγει πως επήγεν ο Μεγαλέξανδρος κι ερώτησεν το Διογένεν ντο χατίρ' θέλ' να φτάγ' ατον. Ο Διογένες είπεν: «Αποσκότ'σον με.» Ασην μίαν μεράν ατό εν αμόν το «Έπαρ με ασην σκοτίαν οξουκά και πέει με να μαθάνω την αλήθειαν». Ασ' άλλ' τη μερέαν πα ατό πορεί να έχ' τη σημασέαν: «Φύγον απατουκά ν' ελέπ με ο ήλον.» Ο Αλέξανδος εγροίξεν ατό και είπεν: «Αλέξανδρος αν 'κ είμουν, Διογένες θ' εθέλνα να είμαι».
Εικόνας
[άλλαξον | επεξεργασία κώδικα]-
Διογένες ο Σινωπέας, κομμάται τη «Diogenes at sculoa di Atene», Raphael Santi (σα 1510/11 τη χρονίαν) -
Ο Διογένες αραέβ' ανθρώπς - Johann Heinrich Wilhelm Tischbein (σα 1780 τη χρονίαν) -
Ο Διογένες απές σο βαρέλ', Jean-Léon Gérôme (σα 1860 τη χρονίαν) -
John William Waterhouse: Ο Διογένες, δίπλα εν το φανάρ και τα κρεμμύδαι τ' (σα 1882 τη χρονίαν)
